Van cổng mặt bích dùng trong hệ thống cấp thoát nước và thủy lợi

Van cổng mặt bích dùng trong hệ thống cấp thoát nước và thủy lợi

1. Van cổng mặt bích là gì?

Van cổng mặt bích là loại van dùng để đóng mở hoàn toàn dòng chảy, hoạt động bằng cơ chế nâng hạ cánh van theo phương thẳng đứng. Hai đầu van được thiết kế kết nối mặt bích, giúp liên kết chắc chắn với đường ống, đảm bảo độ kín và chịu áp lực cao.

Trong hệ thống cấp thoát nước đô thị và hệ thống thủy lợi, van cổng mặt bích thường được lắp trên các tuyến ống chính, trạm bơm, hố van nhằm phục vụ việc cô lập, bảo trì và vận hành hệ thống.

2. Cấu tạo cơ bản của van cổng mặt bích

Một van cổng mặt bích tiêu chuẩn gồm các bộ phận chính:

Thân van: Thường làm bằng gang xám hoặc gang cầu (Ductile Iron), phủ epoxy chống ăn mòn

Cánh van (đĩa van): Dạng nêm, nhiều loại được bọc cao su EPDM để tăng độ kín

Ty van: Ty nổi hoặc ty chìm

Nắp van: Liên kết với thân bằng bulong

Bộ phận làm kín: Gioăng, vòng đệm chống rò rỉ

Tay vận hành: Tay quay, hộp số hoặc bộ truyền động điện

Mặt bích: Kết nối với đường ống bằng bulong – đai ốc

3. Nguyên lý hoạt động

Van cổng mặt bích hoạt động khá đơn giản:

Khi xoay tay quay ngược chiều kim đồng hồ, ty van nâng cánh van lên, dòng nước được mở hoàn toàn

Khi xoay tay quay cùng chiều kim đồng hồ, cánh van hạ xuống, đóng kín dòng chảy

Khi mở hoàn toàn, cánh van nằm gọn trong thân van nên gần như không gây tổn thất áp suất, rất phù hợp cho các hệ thống cần lưu lượng lớn.

4. Ưu điểm khi sử dụng van cổng mặt bích cho hệ thống nước và thủy lợi

Lưu lượng lớn, ít cản dòng

Van cổng cho phép dòng chảy đi thẳng, phù hợp lắp đặt trên các tuyến ống chính của hệ thống cấp nước, thoát nước và kênh dẫn thủy lợi.

Độ bền cao, tuổi thọ dài

Thân van gang chịu lực tốt

Lớp phủ epoxy chống ăn mòn, phù hợp môi trường ẩm, chôn ngầm

Cánh van bọc cao su giúp kín nước tuyệt đối

Kết nối mặt bích chắc chắn

Phù hợp đường ống kích thước lớn DN50 – DN2000

Chịu áp lực PN10, PN16 phổ biến trong hệ thống nước

Dễ tháo lắp khi bảo trì, sửa chữa

Vận hành linh hoạt

Van có thể vận hành bằng tay quay, hộp số hoặc điều khiển điện, đáp ứng cả hệ thống thủ công và tự động hóa.

5. Ứng dụng của van cổng mặt bích

Trong hệ thống cấp nước

Nhà máy nước sạch

Tuyến ống truyền tải và phân phối nước

Khu dân cư, khu công nghiệp

Trong hệ thống thoát nước – xử lý nước thải

Trạm bơm thoát nước

Hệ thống cống, mương kỹ thuật

Nhà máy xử lý nước thải

Trong hệ thống thủy lợi

Trạm bơm tưới tiêu

Kênh dẫn nước nông nghiệp

Cống điều tiết, hồ chứa, đập thủy lợi

6. Phân loại van cổng mặt bích phổ biến

Theo kiểu ty van

Van cổng ty nổi: Dễ quan sát trạng thái đóng/mở, thường lắp nổi

Van cổng ty chìm: Gọn, phù hợp lắp chôn ngầm hoặc hố van

Theo vật liệu

Gang xám

Gang cầu (phổ biến nhất trong hệ thống nước)

Thép hoặc inox (ít dùng cho thủy lợi do chi phí cao)

7. Thông số kỹ thuật thường dùng

Kích thước: DN50 – DN2000

Áp lực làm việc: PN10, PN16

Tiêu chuẩn mặt bích: JIS, BS, DIN

Nhiệt độ làm việc: 0 – 80°C

Môi chất: Nước sạch, nước thô, nước thải

8. Lưu ý khi lựa chọn van cổng mặt bích

Chọn đúng đường kính DN theo ống

Kiểm tra áp lực PN phù hợp hệ thống

Ưu tiên van gang cầu phủ epoxy cho hệ nước sạch và thủy lợi

Lắp chôn ngầm nên chọn van cổng ty chìm

Đảm bảo tiêu chuẩn mặt bích đồng bộ với đường ống

9. Kết luận

Van cổng mặt bích là thiết bị quan trọng trong hệ thống cấp thoát nước và thủy lợi, giúp đóng ngắt dòng chảy hiệu quả, chịu áp tốt và vận hành bền bỉ. Việc lựa chọn đúng loại van không chỉ đảm bảo an toàn cho hệ thống mà còn giúp giảm chi phí bảo trì và nâng cao tuổi thọ công trình.